Het voorstel van de federale regering om een platform voor loonbeslagleningen op te zetten, gericht op werknemers met een vast contract (CLT), dat nog dit jaar van de grond kan komen, brengt de belofte van democratisering van krediet met zich mee en werpt ook licht op een reeks kwesties die de schuldenlast van de Braziliaanse bevolking kunnen verergeren en structurele problemen kunnen verdiepen die verband houden met het ongebreidelde aanbod van goedkope kredieten – en de beroemde “bets”, ofde platformsweddenschapsitesonline, vormen een van de grootste uitdagingen in dat opzicht.
Bovendien kan het platform het aantal gevallen van oplichting met betrekking tot het mechanisme voor salarisleningen verder doen toenemen. Hoewel deze informatie de afgelopen twee jaar niet is geregistreerd, registreerden Braziliaanse procons in 2022 57.874 klachten over oplichting met betrekking tot salarisleningen. Dit komt neer op meer dan zes klachten per uur.
In dit gevaarlijke recept voegen we ook het probleem van de schuldenlast van Braziliaanse gezinnen toe. Hoewel de blootstelling van werknemers aan krediet in een jaar met 0,9 procentpunt is afgenomen, volgens gegevens van de Nationale Confederatie van Handel, Diensten en Toerisme (CNC), gepubliceerd eind januari, kan de grotere blootstelling van werknemers aan krediet een spiraal van schulden creëren die juist verband houdt met de weddenschappen.
Het probleem met wedden: nog lang niet voorbij
De "bets" zijn de bekende naam geworden voor sportweddenschappen sites, die uiteindelijk ook de weg hebben vrijgemaakt voor een nieuw soort weddenschappenwebsite, de online casino's – metumumeestal genoemd als "Tijger-spel". Het probleem is dat wet 13.756/2018, die de gokbedrijven autoriseerde, ook een maximale termijn van vier jaar voorzag voor de Fazenda-ministerie om de activiteit te reguleren, wat niet is gebeurd. Het resultaat is dat deze bedrijven opereren binnen een "regulatoire limbo", zonder duidelijke regels.
Zonder duidelijke regels en met een aanzienlijke reclamebereik, vooral op sociale media, zijn gokspellen een epidemie geworden. In 2024 hebben Braziliaanse gezinnen ongeveer R$ 240 miljard ingezet op weddenschappen – waardoor meer dan 1,8 miljoen mensen in betalingsachterstand zijn gekomen door virtuele weddenschappen. De gezinnen met een lager inkomen, volgens de CNC, waren de meest getroffen: in januari vorig jaar waren ze 26% - in december steeg dit percentage naar 29%.
In een context waarin de kredietverlening sterk wordt vergemakkelijkt en de risicobeoordeling niet altijd grondig is, kunnen veel werknemers worden aangezet om gebruik te maken van het loonbeslaglening om te wedden op online spellen. Natuurlijk kan dit leiden tot een nog grotere toename van de schuldenlast, waarbij werknemers nieuwe kredietoperaties aangaan om eerdere schulden af te lossen, waardoor een negatieve spiraal van financiële afhankelijkheid ontstaat. Recent onderzoek van SPC Brasil, in samenwerking met de Nationale Confederatie van Winkelbestuurders (CNDL), wijst uit dat het percentage wanbetaling onder consumenten die herhaaldelijk gebruik maken van dit soort leningen aanzienlijk is toegenomen, wat het idee versterkt dat gemakkelijke toegang, zonder verantwoord financieel beheer, krediet kan omzetten in een instrument met een hoog risico.
Meer dan dat, wijzen sommige onderzoeken erop dat tot 60% van de gebruikers van gokplatforms mogelijk kredietgeld, inclusief het salarisbeslag, gebruiken voor weddenschappen. En om de situatie nog dramatischer te maken, is het niet-betalingvolume van het salarisbeslagkrediet voor werknemers in de private sector met 0,8 procentpunt toegenomen tussen 2023 en 2024, volgens de Centrale Bank.
Fraude en loonleningen
Recente gegevens van de Centrale Bank wijzen erop dat het volume van de gestructureerde kredietoperaties de afgelopen jaren snel is toegenomen, wat niveaus bereikt die een strenger toezicht vereisen op financiële instellingen en tussenplatforms.
Het probleem wordt nog ernstiger als we bedenken dat banken en financiële instellingen steeds strengere maatregelen tegen fraude moeten nemen om het platform voor salarisleningen op grote schaal te kunnen laten opereren.
Het digitaliseringslandschap van financiële diensten heeft de afgelopen jaren een aanzienlijke toename getoond in gevallen van elektronische fraude, vaak geavanceerd en moeilijk te detecteren. Dus wordt de noodzaak om te investeren in technologie en cyberbeveiligingssystemen essentieel om risico's te beperken die niet alleen de financiële gezondheid van consumenten kunnen bedreigen, maar ook de stabiliteit van het financiële systeem als geheel.
Bovendien kan de centralisatie van de operaties op één platform een omgeving creëren die bevorderlijk is voor interne fraude en gegevensmanipulatie. Automatisering en integratie van systemen, wanneer niet vergezeld van een robuuste interne controle, bieden ruimte voor kwaadwillende actoren om kwetsbaarheden te exploiteren, wat een situatie creëert waarin de schade dubbel kan zijn: aan de ene kant raakt de werknemer betrokken bij schulden die zijn inkomen zullen compromitteren, en aan de andere kant kan de financiële instelling het slachtoffer worden van fraude die de operationele kosten verhoogt.
Naast de technologie zullen banken ook moeten vertrouwen op diensten voor de formaliteit van bankkredieten, waarbij de toekenning en het beheer van deze leningen op een transparante en veilige manier worden uitgevoerd. De formalisatie van de loonbeslagkrediet omvat een grondige controle van de gegevens van de aanvragers, zodat de leningen alleen worden toegekend aan werknemers die voldoen aan specifieke geschiktheidscriteria. Dit proces omvat de analyse van documenten, zoals inkomensbewijzen en kredietgeschiedenis, om te waarborgen dat de begunstigden in staat zijn om aan de betalingen te voldoen.
Uiteindelijk moet de weg die gevolgd wordt worden gekenmerkt door transparantie, verantwoordelijkheid en het zoeken naar een evenwicht tussen technologische innovatie en de bescherming van de rechten van consumenten.
Het aflossingskredietplatform kan ongetwijfeld aanzienlijke voordelen bieden, maar deze voordelen mogen niet ten koste gaan van het financiële welzijn van de werknemers. Het is essentieel dat elke operatie wordt begeleid door een zorgvuldige analyse, dat fraudebestrijdingsmaatregelen voortdurend worden herzien en bijgewerkt, en dat consumenten toegang hebben tot duidelijke en nauwkeurige informatie over de risico's en de voorwaarden van de afgesloten lening.
Op deze manier kunnen we de gemakkelijke toegang tot krediet omzetten in een instrument voor inclusie en ontwikkeling, en niet in een middel dat onbedoeld de schuldenlast en de economische instabiliteit verdiept. Het opbouwen van een veiligere en duurzamere financiële omgeving vereist noodzakelijkerwijs dialoog tussen alle betrokkenen en de implementatie van maatregelen die aansluiten bij de uitdagingen van het digitale tijdperk.
