Njengoba uSuku Lobaba (ngo-Agasti 11) lusondela, ukwanda kokukhushulwa kwe-inthanethi kuhlangene nesifiso sokupha izipho kudala amathuba hhayi kubathengi kuphela kodwa nakubantu abasebenzisa i-inthanethi. Engxenyeni yokuqala ka-2024 kuphela, iBrazil yaqopha imizamo yokukhwabanisa eyisigidi esingu-1, okwenza kwaba ukulahlekelwa okungu-R$1.2 billion, ngokusho kocwaningo lwe-ClearSale.
Kulesi simo, uDenis Riviello, iNhloko ye-Cybersecurity kwa -CG One , inkampani yezobuchwepheshe egxile ekuphepheni kolwazi, ukuvikelwa kwenethiwekhi, kanye nokuphathwa kwezingozi okuhlanganisiwe, uxwayisa ngesidingo sokuqaphela kakhulu lapho uthenga ku-inthanethi phakathi nalesi sikhathi, ukuze ugweme ukuwela ezinkingeni zokukhwabanisa ezivame kakhulu neziyinkimbinkimbi.
Ukuze uqinisekise ukuthi izipho zakho zifika ngaphandle kwezinkinga, hlola lawa macebiso okuthi ungathenga kanjani ku-inthanethi ngokuphephile:
- Cwaninga idumela lesitolo.
Kukhona amawebhusayithi ezikhalazo ezitolo angasiza ekuboneni izinhlobo zokukhwabanisa, njengoba eqoqa izibuyekezo ezivela kwabanye abathengi asebevele bethenge endaweni efanayo. Ngokusho kukaRiviello, okwamanje, umuzwa womphakathi ungaba umngane.
“Kubalulekile ukucwaninga idumela lesitolo kumawebhusayithi ezikhalazo, njengoba zingase ziqukathe imibiko evela kubathengi abaye baba yizisulu zokukhwabanisa noma ukukhwabanisa ku-inthanethi, kanye nolwazi mayelana nemikhuba engaba khona yokukhohlisa. Kunconywa futhi ukubheka umlando wenkampani kwamanye amawebhusayithi. Ngokusekelwe olwazini oluqoqwe, umthengi angakhetha ukwenza ibhizinisi kuphela nezinkampani ezinedumela elihle kanye nomlando omuhle,” uncoma.
- Qaphela ngedatha yomuntu siqu.
Ukwabelana ngolwazi lomuntu siqu ku-inthanethi kuyingozi, futhi yize abantu abaningi sebekwazi lokhu, kunemikhuba ethile yokusebenzisa ku-inthanethi engabeka idatha ebucayi engcupheni ngaphandle kolwazi lomsebenzisi.
Uchwepheshe uyaxwayisa: “Ungalokothi ugcine inombolo yekhadi lakho kumadivayisi kanye/noma iziphequluli, noma ngabe zithembekile. Lokhu kwenza kube lula kakhulu kubakhwabanisi uma bekwazi ukufinyelela iphasiwedi noma idivayisi yakho,” kusho yena.
- Funa izimpawu zobuqiniso.
Amawebhusayithi akhohlisayo, naphezu kokuba enziwe kahle, angabonakala ngemininingwane ethile, njengokuthi i-URL iqala ngo-"https://" nokuthi ngabe inesithonjana se-padlock kubha yekheli, okubonisa ukushintshana kolwazi okuphephile phakathi kwedivayisi neseva. Ngaphezu kwalokho, i-Riviello ixwayisa ngokuthi amawebhusayithi asemthethweni anesigaba esithi "Xhumana" noma "Mayelana Nathi".
- Qaphela i-imeyili yakho.
Ngaphandle kwamawebhusayithi anomgunyathi, amabhokisi okungenayo e-imeyili angaba usongo, alokhu esabisa abasebenzisi ngogaxekile. Phakathi kuka-2022 no-2023, iBrazil yaba nemizamo yobugebengu bokweba imininingwane ebucayi eyizigidi eziyi-134, ngokusho kombiko kaKaspersky. Futhi, ezimweni ezinjengalezi, uchwepheshe ubonisa ukuthi kubalulekile ukuhlola isizinda se-imeyili, okungukuthi, lokho okuza ngemva kuka-'@'. "Uma isizinda sihlukile kunesizindalwazi esisemthethweni noma esijwayelekile, kungaba yimbangela yokukhathazeka," esho.
- Uma iheha kakhulu, sola.
Izinto ezingavamile ezitholakala kalula ngobuningi, kanye nokukhushulwa okuhle ngokumangazayo, ziyizimo ezibonakala zikhanga, kodwa zifanelwe ukunakwa. “Kubalulekile ukuqaphela noma yini ebonakala inhle kakhulu ukuba ibe yiqiniso. Namuhla, ukukhwabanisa kwe-phishing kuya ngokuya kuba yinkimbinkimbi futhi kwenziwa kahle. Izipesheli ezikhangayo kakhulu zingaba isu lokuheha izisulu kumawebhusayithi mbumbulu noma ezitolo ezingathembekile, lapho idatha yomuntu siqu neyezezimali ingantshontshwa khona,” kuxwayisa uRiviello.
Ubunjiniyela bezenhlalo buyindlela yokukhohlisa esetshenziswa kabanzi ngabakhohlisi, abasebenzisa amaholide kanye nesifiso sokonga imali, bedala ukukhushulwa mbumbulu ukuze bahehe abathengi abangaqaphile.
"Lolu hlobo lokuyenga lungaholela kumawebhusayithi lapho ulwazi lokungena ngemvume, amaphasiwedi, nemininingwane yezezimali zebiwe. Lolu lwazi lungasetshenziswa ukufinyelela ama-akhawunti asebhange, i-imeyili, kanye neminye imininingwane yomuntu siqu, "kwengeza uchwepheshe we-CG One.
- Ukuphepha kwe-inthanethi akuyona into embi neze.
Kunconywa ukusebenzisa isofthiwe yokulwa namagciwane kanye nokuphepha. Njengamanje, kunezandiso zesiphequluli ezingasiza ekuboneni amawebhusayithi anonya. “Izandiso ziyi-plugins ezihambisana nokusebenza kwesiphequluli. Zihlose ukuvimba izikhangiso emakhasini ewebhu, ukwenza izichasiselo, ukuhlola isipelingi, nokunye okuningi ukuqinisekisa ukuphepha. Kuhle ukucwaninga ngama-plugins anconywe kakhulu ohlobo lwesiphequluli esisetshenzisiwe nokuwafaka,” kugcizelela uRiviello.
- Qaphela ulwazi lwasebhange.
Ukuze kugwenywe ukuwela esicupheni sokukhwabanisa, kunezinyathelo zokuphepha abathengi abangazisebenzisa nsuku zonke ukuze bagweme izinsongo ezingaba khona. "Ezinye izindlela zifaka phakathi ukusebenzisa amakhadi esikweletu esikhashana, akhiqizwe ngqo kulokho kuthenga, inkokhelo nge-PIX (uhlelo lokukhokha okusheshayo lwaseBrazil), noma enye indlela lapho idatha enikeziwe ingeke iphinde isetshenziswe khona," kuphetha uchwepheshe.

