Umutekano wa digitale umaze kubona amategeko mashya, kandi ibigo bitunganya amakarita yamakarita bigomba guhinduka. Mugihe hageze verisiyo ya 4.0 yikarita yo Kwishura Inganda Yumutekano Yumutekano (PCI DSS), yashyizweho ninama yubuziranenge yumutekano ya PCI (PCI SSC), impinduka zirahambaye kandi zigira ingaruka zitaziguye kurinda amakuru yabakiriya nuburyo amakuru yishyuwe abikwa, atunganywa, kandi yoherejwe. Ariko, amaherezo, ni iki gihinduka mubyukuri?
Impinduka nyamukuru nugukenera urwego rwisumbuyeho rwumutekano wa digitale. Isosiyete igomba gushora imari mu ikoranabuhanga ryateye imbere, nko gushishoza gukomeye no kwemeza ibintu byinshi. Ubu buryo busaba byibuze ibintu bibiri byo kugenzura kugirango wemeze umwirondoro wumukoresha mbere yo gutanga uburenganzira kuri sisitemu, porogaramu, cyangwa ibikorwa, bigatuma bigorana kuyinjiramo, kabone niyo abagizi ba nabi bafite ijambo ryibanga cyangwa amakuru yihariye.
Impamvu zemeza zikoreshwa zirimo:
- Ikintu umukoresha azi : ijambo ryibanga, PIN, cyangwa ibisubizo kubibazo byumutekano.
- Ikintu umukoresha afite : ibimenyetso bifatika, SMS hamwe na code yo kugenzura, porogaramu zemeza (nka Google Authenticator), cyangwa ibyemezo bya digitale.
- Ikintu umukoresha ni : biometrike ya digitale, kumenyekanisha mumaso, kumenyekanisha amajwi, cyangwa kumenyekanisha iris.
Asobanura agira ati: "Izi nzego zo kurinda zituma abantu batabifitiye uburenganzira bigorana cyane kandi bigatanga umutekano kurushaho ku makuru yihariye."
Umuyobozi mukuru wa Conviso, Wagner Elias, asobanura ati: "Muri make, ni ngombwa gushimangira kurinda amakuru y’abakiriya dushyira mu bikorwa izindi ngamba zo gukumira uburyo butemewe." Ashimangira ati: "Ntabwo bikiri ikibazo cyo" kumenyera igihe bibaye ngombwa, "ahubwo ni ugukumira."
Dukurikije amategeko mashya, ishyirwa mu bikorwa riba mu byiciro bibiri: icya mbere, hamwe n’ibisabwa 13 bishya, cyari gifite igihe ntarengwa cyo muri Werurwe 2024. Icyiciro cya kabiri, gisabwa cyane, gikubiyemo ibisabwa 51 by’inyongera kandi bigomba kurangira ku ya 31 Werurwe 2025. Mu yandi magambo, abatiteguye bashobora guhanishwa ibihano bikomeye.
Kugira ngo wuzuze ibisabwa bishya, bimwe mubikorwa byingenzi birimo: gushyira mu bikorwa firewall na sisitemu zo gukingira; ukoresheje ibanga mu kohereza amakuru no kubika; guhora ukurikirana no gukurikirana ibikorwa n'ibikorwa biteye inkeke; guhora ugerageza inzira na sisitemu kugirango umenye intege nke; no gushyiraho no gukomeza politiki ihamye yo gucunga amakuru.
Wagner ashimangira ko, mu bikorwa, ibi bivuze ko isosiyete iyo ari yo yose ishinzwe kwishyura amakarita igomba gukenera gusuzuma imiterere y’umutekano wa digitale. Ibi birimo kuvugurura sisitemu, gushimangira politiki yimbere, hamwe nitsinda ryamahugurwa kugirango bagabanye ingaruka. Yatanze urugero agira ati: "Urugero, isosiyete ikora ubucuruzi bwa e-bucuruzi izakenera kwemeza ko amakuru y’abakiriya arangizwa kugeza ku ndunduro kandi ko abakoresha babiherewe uburenganzira ari bo bonyine bashobora kubona amakuru yihariye. Ku rundi ruhande, urwego rw’ibicuruzwa, rugomba gushyira mu bikorwa uburyo bwo gukurikirana buri gihe ibigeragezo bishobora kugerwaho no kumenyekanisha amakuru."
Amabanki na fintechs bizakenera kandi gushimangira uburyo bwo kwemeza, kwagura ikoreshwa rya tekinoloji nka biometrics no kwemeza ibintu byinshi. Ashimangira ati: "Ikigamijwe ni ukugira ngo umutekano urusheho kugira umutekano bitabangamiye ubunararibonye bw'abakiriya. Ibi bisaba uburinganire hagati yo kurinda no gukoreshwa, ikintu urwego rw'imari rwateye imbere mu myaka yashize".
Ariko kuki iyi mpinduka ari ngombwa? Ntabwo ari ugukabya kuvuga ko uburiganya bwa digitale bugenda bugorana. Kutubahiriza amakuru birashobora kuvamo igihombo miriyoni kandi byangiritse bidasubirwaho kwizerwa ryabakiriya.
Wagner Elias aragabisha ati: "Ibigo byinshi biracyafite imyifatire idahwitse, gusa bihangayikishijwe n'umutekano nyuma y’igitero kibaye. Iyi myitwarire ireba, kubera ko guhungabanya umutekano bishobora guteza igihombo gikomeye cy’amafaranga ndetse no kwangiza bidasubirwaho izina ry’umuryango, bikaba byakwirindwa hakoreshejwe ingamba zo gukumira."
Yashimangiye kandi ko kwirinda izo ngaruka, itandukaniro ry’ingenzi ari ugukurikiza umutekano w’umutekano guhera mu ntangiriro y’iterambere rya porogaramu nshya, ukemeza ko buri cyiciro cy’iterambere rya porogaramu kimaze kugira ingamba zo gukingira. Ibi byemeza ko hashyizweho ingamba zo kurinda ibyiciro byose byubuzima bwa software, bigatuma ubukungu bwiyongera kuruta gukemura ibyangiritse nyuma yibyabaye.
Birakwiye ko twibuka ko iyi ari inzira igenda yiyongera kwisi yose. Isoko ry'umutekano risaba ryinjije miliyari 11.62 z'amadolari ya Amerika mu 2024, biteganijwe ko rizagera kuri miliyari 25.92 z'amadolari ya Amerika mu 2029, nk'uko Mordor Intelligence ibitangaza.
Wagner asobanura ko ibisubizo nka DevOps bituma buri murongo wa code utezwa imbere hamwe nuburyo bwo kurinda, hiyongereyeho serivisi nko gupima penetration no kugabanya intege nke. Ashimangira agira ati: "Gukora isesengura rihoraho ry’umutekano no gukoresha ibizamini bituma ibigo byuzuza ibipimo bitabangamiye imikorere."
Byongeye kandi, ibigo byihariye byubujyanama nibyingenzi muriki gikorwa, bifasha ibigo guhuza nibisabwa bishya bya PCI DSS 4.0. Agira ati: "Muri serivisi zishakishwa cyane harimo Kwipimisha Kwinjira, Kwipimisha Ikipe Itukura, no gusuzuma umutekano w’abandi bantu, bifasha kumenya no gukosora intege nke mbere yuko zikoreshwa n'abagizi ba nabi."
Hamwe nuburiganya bugezweho bwa digitale, kwirengagiza umutekano wamakuru ntabwo bikiri amahitamo. Asoza agira ati: "Ibigo bishora imari mu bikorwa byo gukumira birinda abakiriya babo no gushimangira isoko ryabyo. Gushyira mu bikorwa ayo mabwiriza mashya, cyane cyane ni intambwe y'ingenzi mu kubaka ahantu hizewe hizewe kandi hizewe".

