Na Aeroflex, przemysł paranaense w sektorze produkcyjnym, prosty rura z PVC stała się symbolem przemiany. Zainstalowane przez współpracownika, aby zapobiec zsuwaniu się pręta żelaznego i wypadkom, dostosowane urządzenie stało się punktem odniesienia. Ali, takie inicjatywy nie przechodzą niezauważone i są publicznie świętowane poprzez „Gwiazda Bezpieczeństwa”, proces utworzony w celu rozpoznania tych, którzy wnoszą praktyczne pomysły na zwiększenie bezpieczeństwa fabryki. W ciągu 15 miesięcy, zostało wdrożonych dziesiątki rozwiązań — niektóre bezpłatnie, ale o wysokim wpływie. Bezpieczeństwo, Tutaj, nie jest już postrzegana jako koszt ani jako zasada. To jest wartość, coś, co powinniśmy ćwiczyć nawet wtedy, gdy nikt nie patrzy, twierdzi Marcelo Arice, koordynator ds. BHP (skrót od środowisko, zdrowie i bezpieczeństwo firmy
Aeroflex jest producentem rozwiązań w sprayu z siedzibą w Curitiba (PR), a twoje doświadczenie odzwierciedla rosnący trend w brazylijskich przemysłach: wdrażanie narzędzi ciągłego doskonalenia jako strategii zapobiegania wypadkom. Jednym z filarów tego procesu jest zarządzanie lean, podejście mające na celu zwiększenie wydajności pracy, eliminując nadmiary i skupiając się wyłącznie na tym, co dodaje wartość. Debata nabiera tempa z okazji Międzynarodowego Dnia Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy, obchodzone 28 kwietnia, co się dzieje równolegle z Krajową Kampanią Zapobiegania Wypadkom w Pracy (Canpat 2025), wprowadzona w kwietniu przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Temat jest pilny. Dane rządu federalnegopokazują, że Brazylia odnotowała, tylko w 2023, ponad 732 tysiące przypadków wypadków i chorób związanych z pracą. Z tych, 2.780 zakończyło się śmiercią i ponad 6.300 w niezdolnościach trwałych. Podwójne zgłoszenie nadal uniemożliwia pełny obraz. Szacuje się, że skutki gospodarcze przekraczają 400 miliardów reali rocznie, odpowiednik do 4% PKB kraju, według Rocznika Statystycznego Wypadków w Pracy Ministerstwa Ubezpieczeń Społecznych
Dla specjalistów, bardziej niż formalne protokoły, konieczne jest kultywowanie kultury bezpieczeństwa, i to właśnie w tym momencie metodologie takie jak 5S, podstawa zarządzania lean, zdobywają protagonizm
Organizacja, percepcja i przynależność
Konsultant Edison Medeiros, specjalista ds zarządzania Lean i konsultant w Gemba Group, porównaj troskę o pracowników z troską, jaką się darzy małe dziecko. Czy jest stół z rogiem, nie ma sensu mówić jej, żeby nie uderzała głową. Trzeba wyeliminować warunek ryzyka. To samo z dorosłymi, twierdzi. Według niego, pierwszy krok to zorganizować środowisko, aby zapobiec wystąpieniu błędu. 5S pomaga dokładnie w tym. Kiedy usuwasz to, co nie jest konieczne, organizuje przestrzeń i standaryzuje rutyny, zmniejsza liczbę wypadków i poprawia zdrowie fizyczne i psychiczne.”
Metodologia, urodzona w Japonii, obejmuje pięć filarów: użytkowanie, uporządkowanie, czyszczenie, standaryzacja i samodyscyplina. Wykracza poza wygląd, ponieważ wpływa bezpośrednio na ergonomię, krążenie, widoczność i zachowanie. Wiele chorób zawodowych zaczyna się, gdy pracownik musi wielokrotnie się schylać, szukać przedmiotów poza zasięgiem lub żyć z niewidzialnym brudem, jak pył i grzyby, mówi Edison
Brasílio da Silva, konsultant specjalista z 30-letnim doświadczeniem i działalnością w zakresie bezpieczeństwa pracy, wzmocnij argument. Kiedy zaczynasz od podstaw — jak oznaczyć gniazdko, zasłonić dziurę w podłodze lub usunąć wystający kabel —, rozpoczyna się proces, który zmienia sposób, w jaki wszyscy postrzegają środowisko. Bezpieczeństwo zaczyna się od widocznego, ale przemienia to, co niewidzialne: kulturę.Dla niego, kultura bezpieczeństwa jest podstawą, na której opiera się postrzeganie ryzyka
Ale aby działać, metoda nie można narzucić. Senso oznacza zrozumienie. Osoba musi wiedzieć, dlaczego to robi, zrozumieć, że to chroni. W przeciwnym razie, będzie wykonywać tylko wtedy, gdy menedżer będzie patrzył, komplementuje Edisona. On popiera, że firmy, które chcą wdrożyć kulturę bezpieczeństwa, muszą promować zrozumienie i wywoływać poczucie przynależności: „Kiedy pracownik czuje, że jest dbany, on się nim opiekuje
Proste akcje, długotrwałe skutki
Na Aeroflex, szczupła produkcja jest wdrażana we współpracy z Gemba Group, czym jest specjalistyczna firma doradcza w zakresie zarządzania Lean, ciągłe doskonalenie i rozwój zawodowy. Od tego czasu, obszar bezpieczeństwa przeszedł od drugoplanowej roli do głównej. Dziś mamy siedem komitetów, między nimi 5S i Strażnicy Bezpieczeństwa. Wszyscy pracownicy biorą udział w czymś. Celem jest podzielenie się odpowiedzialnością za bezpieczeństwo, wyjaśnij Marcelo Arice, koordynator ds. BHP w Aeroflex
Podaje inne przykłady proponowanych ulepszeń przez samych pracowników. Elektromonter zwiększył o 40% jasność obszaru, wymieniając matowe akryle w oprawach na przezroczyste. Kierownik produkcji zaadaptował porzucone klatki do bezpieczniejszego transportu butelek. Nawet sprzątaczka zaproponowała poprawki w organizacji kuchni, aby usprawnić prosty proces parzenia kawy i uniknąć zwarć
Cel ce de bezpieczeństwo jest wartością — i nie tylko obowiązek — jest w centrum zmiany. Pracujemy z percepcją ryzyka, coś, co różni się między ludźmi. Są tacy, którzy są nieświadomie niepewni, i nie zdaje sobie sprawy, że znajduje się w stanie zagrożenia. Teraz celem jest wyrównanie tego postrzegania, twierdzi Marcelo. Podkreśla, że obszary krytyczne, jako logistyka i operacja wózków widłowych, otrzymują szkolenia ukierunkowane na rozwijanie uwagi i bezpiecznego zachowania
Brasílio zgadza się i przypomina, że jedną z głównych trudności w firmach jest właśnie brak wspólnego postrzegania. Każdy dba o swój kawałek, jednak prawdziwe bezpieczeństwo wymaga, aby wszyscy potrafili rozpoznawać zagrożenia i komunikować to, co dostrzegają. To jest obywatelstwo korporacyjne.”
Systemy zarządzania i przywództwa przez przykład
Poza działaniami indywidualnymi, kultura bezpieczeństwa wymaga struktury. Brasílio popiera adopcję systemów zarządzania opartych na międzynarodowych normach takich jak ISO 45001, który organizuje procesy i kieruje decyzje na podstawie danych. Firma, która już mapuje ryzyko i monitoruje wskaźniki, ma znacznie większe szanse na działanie zapobiegawcze. A nawet może zrezygnować z etapów biurokratycznych wymaganych przez prawo, jak Plan Zarządzania Ryzykiem (PZR). To pokazuje, że zarządzanie i bezpieczeństwo idą w parze, wyjaśnij konsultanta
Według niego, wiele firm nadal uważa bezpieczeństwo za wydatek, nie jako inwestycja. Apesar disso, Wystarczy jedno poważne zdarzenie, aby zrozumieć, że zapobieganie jest tańsze, punktuje Brasílio. On broni skutecznych szkoleń, dane wiarygodne i aktywne słuchanie są używane do uświadamiania liderów. Kierownik musi być pierwszy, który da przykład. Możliwość narzuca się przez stanowisko, alej autorytet zdobywa się przez zachowanie, wzmacnia
Dla Edisona, spójność między mową a praktyką również definiuje kulturę. Nie ma sensu mówić, że bezpieczeństwo jest na pierwszym miejscu, jeśli szatnia jest zniszczona lub stołówka jest niehigieniczna. Należy rozłożyć tę wartość na widoczne akcje.”
Obowiązek wobec kultury
Pomimo wyzwań, trzech specjalistów jest zgodnych: nastąpił postęp. Istnieją już firmy z dobrze ugruntowaną kulturą bezpieczeństwa. One zaczęły się lata temu, z prostymi działaniami, i utrzymali się, twierdzi Edison. Dla Brasílio, Zielony Kwiecień może pomóc przyspieszyć ten proces
Brasílio również ostrzega przed rozwojem legislacji, które teraz obejmują tematy takie jak molestowanie, zagrożenia psychospołeczne i zdrowie psychiczne. Choroby psychiczne przewyższą choroby fizyczne w nadchodzących latach, według Światowej Organizacji Zdrowia, a środowisko pracy musi nadążać za tą rzeczywistością.”
Ponadto, Brasílio i Edison uważają, że troska o pracownika powinna wykraczać poza bramy firmy. Pracownik, który wie, że jest bezpieczny, pracuje lepiej; ale także musi dobrze wrócić do domu, być z rodziną. To też jest kultura, twierdzi Edison. Brasílio uzupełnia: „Bezpieczeństwo odzwierciedla się w domu. Pracownik, który używa okularów do wiercenia w ścianie fabryki, nie powinien wchodzić na niestabilne krzesło, aby to samo zrobić w domu
Na końcu, zmiana nie zależy tylko od norm czy szkoleń, więcej niż jedno odwrócenie klucza w sposobie postrzegania pracy. Traktowanie bezpieczeństwa w pracy poważnie to to, co robisz, gdy nikt cię nie obserwuje, mówi Marcelo. To jest poziom dojrzałości, którego brazylijski przemysł nadal poszukuje i który zaczyna się od małych działań, powtarzające się codziennie, aż do momentu, gdy staną się kulturą
