De afgelopen dagen is wet nr. 15.177/2025 aangenomen, die de verplichting vastlegt van een minimale reservering van 30% van de functies voor vrouwen in de raden van bestuur van openbare ondernemingen, gemengde economiebedrijven en door de Unie, staten, gemeenten of de federale district gecontroleerde bedrijven, evenals het facultatief uitbreiden van de deelname aan beursgenoteerde bedrijven; binnen dit percentage moeten de vacatures gedeeltelijk worden ingevuld door zwarte vrouwen of vrouwen met een handicap. De nieuwe wet is al van kracht en voorziet in toezicht en sancties in geval van niet-naleving.
De bepaling wordt geleidelijk toegepast op de betrokken bedrijven, met een vereiste van 10% bij de eerste verkiezingen na publicatie, 20% bij de tweede verkiezingen en 30% bij de derde, zoals de norm voorschrijft. De afronding houdt rekening met fracties gelijk aan of groter dan 0,5 om naar boven af te ronden. De voorspelling van zelfverklaring van behoren wordt geaccepteerd in het geval van zwarte vrouwen.
VolgensRicardo Vieira, partner bij Barcellos Tucunduva Advogados (BTLAW) en gespecialiseerd in vennootschapsrecht aan het Instituto de Ensino e Pesquisa (INSPER)het niet naleven van de nieuwe wetgeving kan onmiddellijke gevolgen hebben, zoals het blokkeren van de besluiten van de raad van bestuur, wat de verkiezing van directeuren en de goedkeuring van strategische operaties kan bemoeilijken. Deze staking kan schade toebrengen aan het bedrijf en leiden tot schending van andere wettelijke normen, waardoor de verantwoordelijken aan de juiste sancties worden onderworpen.
In de praktijk is de keuze van de raad van bestuur een bevoegdheid van de aandeelhouders. Daarom, als het bedrijf de wet overtreedt en er verliezen ontstaan, ligt de verantwoordelijkheid waarschijnlijk vooral bij de controlerende aandeelhouders. Toch kunnen ook de bestuurders aansprakelijk worden gesteld als zij nalaten in het bestuursverslag het door het bedrijf gehanteerde gelijkheidsbeleid en de door de nieuwe wet vereiste informatie op te nemen, legt de specialist uit.
Vieira voegt eraan toe dat in de eerste jaren van de geldigheid van de norm waarschijnlijk de criteria die worden gehanteerd in selectiebesluiten zullen worden aangepast om aan de nieuwe wettelijke eisen te voldoen. "De bedrijven zullen de vacatures moeten invullen met vrouwen die al deel uitmaken van de organisatie of nieuwe professionals aannemen. Daarom is het mogelijk dat interne processen voor opleiding, kwalificatie en promotie worden aangepast om de naleving van de wet te waarborgen," concludeert hij.
VolgensMarcelo Godke, partner bij Godke Advogados, gespecialiseerd in vennootschapsrecht en doctor in de rechten aan de USP,De vereiste van quota in raden van bestuur op basis van persoonlijke kenmerken, en niet op technische criteria, vormt een achteruitgang. "De keuze van adviseurs zou gebaseerd moeten zijn op kwalificaties, ervaring en verdienste, factoren die echt bepalend zijn voor de goede prestaties van bedrijven. Door een verplichte samenstelling op te leggen zonder rekening te houden met de technische capaciteit, loopt men het risico de efficiëntie van het management en de toewijzing van middelen te compromitteren, wat rechtstreeks invloed heeft op de resultaten en de concurrentiekracht van de bedrijven," zegt de expert.
Godke benadrukt ook dat de belangrijkste voorziening van de nieuwe wet de schorsing is van de besluiten van de raden van bestuur van staatsbedrijven en hun dochterondernemingen, indien het minimale percentage vrouwen niet wordt gehaald, wat kan leiden tot nietigheid van de in die omstandigheden genomen besluiten.
Bovendien bestaat er, zelfs bij beursgenoteerde bedrijven, het risico op aansprakelijkheid van bestuurders als de door de wet vereiste informatie niet correct wordt bekendgemaakt. Het niet naleven kan juridische gevolgen hebben, vooral bij bedrijven die onder toezicht staan van de Commissie voor de Beurswaarden.
De herziening van de norm moet plaatsvinden binnen 20 jaar na de datum van publicatie, zoals bepaald in het artikel. De inwerkingtreding was onmiddellijk op 23 juli 2025, met publicatie in het Staatsblad (DOU) op 24 juli.
