Bl-avvanz tat-teknoloġiji diġitali, il-pjattaformi tal-istriming, inklużi YouTube u Spotify, qed isiru l-mezz primarju għall-konsum tal-mużika u l-kontenut awdjoviżiv. Din ir-realtà terġa’ tqajjem dibattiti legali dwar il-limiti tat-trasferimenti tad-drittijiet tal-awtur.
Għalkemm mhux każ iżolat, it-tilwima legali reċenti bejn il-kantant Leonardo u Sony Music enfasizzat tħassib rilevanti rigward il-firxa tad-drittijiet mogħtija mill-awtur ta’ xogħol u s-sopravivenza ta’ din l-estensjoni maż-żmien, speċjalment fid-dawl ta’ forom ġodda ta’ sfruttament tax-xogħol, bħall-istreaming.
Fil-każ imsemmi hawn fuq, Leonardo, bħala l-attur, ikkontesta legalment il-validità tal-kuntratt iffirmat fl-1998 ma' Sony Music rigward il-possibbiltà li jxerred il-katalgu tal-mużika tiegħu fuq pjattaformi ta' streaming, meta kkunsidra li l-klawżola kuntrattwali li tiddetermina l-firxa tal-użu tax-xogħol minn Sony Music ma tikkontemplax espressament id-distribuzzjoni permezz ta' streaming.
Il-kontroversja ddur madwar l-interpretazzjoni restrittiva mogħtija lit-tranżazzjonijiet legali (inklużi kuntratti) li jirregolaw id-drittijiet tal-awtur. Dan għaliex wieħed ma jistax jippreżumi xi ħaġa li ma ġietx miftiehma b'mod ċar u espress, u dan jista' jwassal għall-fehim li l-forom attwali ta' sfruttament ma kinux previsti fi ftehimiet konklużi fil-passat u, għalhekk, ma kinux awtorizzati mill-awtur. Madankollu, anke jekk l-obbligu li jiġu osservati l-kriterji ta' validità tat-trasferiment (eż., li l-kuntratt ikun bil-miktub, li jiddetermina l-forom ta' użu awtorizzati, eċċ.) huwa innegabbli, huwa essenzjali li l-analiżi tikkunsidra l-kuntest teknoloġiku li fih ġie ffirmat il-kuntratt (fl-1998, meta Leonardo ffirma l-kuntratt, Spotify – pereżempju – kien għadu 10 snin 'il bogħod mit-tnedija).
Il-punt ewlieni ta’ tensjoni, kemm f’dan il-każ kif ukoll f’oħrajn simili, huwa l-validità tal-kuntratti ffirmati qabel ma l-internet sar il-mezz dominanti ta’ distribuzzjoni tal-kontenut. Strettament, l-industrija tal-mużika ssostni li l-istreaming huwa sempliċement estensjoni tal-forom tradizzjonali ta’ prestazzjoni jew distribuzzjoni, li tilleġittima l-użu tiegħu skont il-klawżoli kuntrattwali eżistenti. B’kuntrast, l-awturi jargumentaw li huwa mezz kompletament ġdid, li jeħtieġ awtorizzazzjoni speċifika u, f’ċerti każijiet, negozjar mill-ġdid tar-remunerazzjoni kuntrattwali.
Id-diskussjoni dwar il-ħtieġa għal awtorizzazzjoni speċifika għall-użu ta’ xogħlijiet mużikali fuq pjattaformi diġitali diġà ġiet analizzata mill-Qorti Superjuri tal-Ġustizzja (STJ) fis-sentenza tal-Appell Speċjali Nru. 1,559,264/RJ. F’dik l-okkażjoni, il-Qorti rrikonoxxiet li l-istreaming jista’ jiġi kklassifikat bħala użu skont l-Artikolu 29 tal-Liġi dwar id-Drittijiet tal-Awtur. Madankollu, enfasizzat li dan it-tip ta’ sfruttament jeħtieġ il-kunsens minn qabel u espress tad-detentur tad-drittijiet, f’konformità mal-prinċipju tal-interpretazzjoni restrittiva.
Aktar minn kunflitt ta' darba bejn partijiet speċifiċi, diskussjonijiet bħal din jikxfu kwistjoni fundamentali: il-ħtieġa urġenti li jiġu riveduti l-kuntratti li jinvolvu t-trasferiment tad-drittijiet tal-awtur, irrispettivament mis-settur, kemm jekk tkun l-industrija tar-reġistrazzjoni, is-settur tal-edukazzjoni fil-biċċa l-kbira diġitalizzat, l-aġenziji tal-aħbarijiet—fil-qosor, dawk kollha li jużaw u jisfruttaw kontenut bid-drittijiet tal-awtur. Minħabba l-emerġenza mgħaġġla ta' teknoloġiji u formati ta' distribuzzjoni ġodda—speċjalment fl-ambjent diġitali—huwa essenzjali li dawn l-istrumenti kuntrattwali jispeċifikaw b'mod ċar u komprensiv il-modalitajiet ta' użu awtorizzati. Dan għaliex l-ommissjoni, li hija ta' benefiċċju kummerċjalment, peress li tagħti permess wiesa' biex jiġi sfruttat il-kontenut, tista' tiġġenera inċertezza legali, talbiet għal kumpens għal drittijiet morali u materjali, u tilwim legali li jiswa ħafna flus u li jieħu ħafna żmien.
