Kewujudan lembaga pengarah adalah penting untuk mengekalkan tadbir urus korporat syarikat. Ia mentakrifkan garis panduan strategik, mengawasi prestasi lembaga eksekutif, dan memastikan bahawa keputusan adalah sejajar dengan kepentingan pemegang saham dan kemampanan perniagaan.
Menurut Institut Tadbir Urus Korporat Brazil (IBGC) , lembaga itu ialah "badan kolej yang bertanggungjawab terhadap proses membuat keputusan organisasi berkenaan hala tuju strategiknya. Selain memantau lembaga pengarah, lembaga itu bertindak sebagai penjaga kepada prinsip, nilai, tujuan korporat dan sistem tadbir urus organisasi, dan merupakan komponen utamanya." Tetapi bagaimanakah lembaga pengarah sesebuah organisasi itu dianjurkan? Inilah yang saya akan terangkan dalam artikel ini.
Sebagai permulaan, adalah penting untuk memahami bahawa struktur organisasi bergantung pada saiz, sektor dan struktur korporat setiap institusi. Walau bagaimanapun, terdapat amalan terbaik dan prinsip asas yang digunakan untuk hampir semua kes, menyumbang kepada ketelusan, integriti dan pengurangan risiko dalam pengurusan.
Mengenai bilangan ahli, lembaga pengarah biasanya mempunyai sekurang-kurangnya tiga dan maksimum sebelas pengarah. Dalam syarikat besar, adalah perkara biasa bagi mereka untuk mempunyai berbilang ahli. Dalam organisasi bersaiz sederhana—seperti perniagaan keluarga yang sedang berkembang, syarikat permulaan fasa peningkatan dan syarikat yang mempunyai dana pelaburan—mereka cenderung lebih ramping, biasanya dengan sehingga tujuh ahli.
Istilah biasa bertahan satu hingga tiga tahun, dengan kemungkinan pemilihan semula. Peraturan yang jelas untuk pembaharuan atau penggantian hendaklah diwujudkan dalam undang-undang kecil atau peraturan dalaman syarikat, termasuk penilaian prestasi berkala pengarah, pelan perancangan penggantian, kelulusan pemegang saham untuk pemilihan pada mesyuarat agung, dan jaminan penggiliran separa, yang menghalang gangguan dan mengekalkan pengetahuan institusi.
Agar kepelbagaian lembaga wujud, ahli mempunyai kemahiran, pengalaman dan profil yang pelbagai adalah penting. Tambahan pula, kehadiran pengarah bebas, tanpa kaitan langsung dengan pengurusan, selalunya memberi manfaat. Ini kerana mereka cenderung membawa perspektif yang lebih tidak berat sebelah, bebas daripada konflik kepentingan, memperkayakan perdebatan strategik dan menyumbang kepada pembuatan keputusan yang lebih seimbang.
Lembaga mesti mempunyai pengerusi, bertanggungjawab untuk mengetuai mesyuarat dan memastikan keberkesanannya. Untuk mengelakkan konflik kepentingan, kerusi tidak sepatutnya sama dengan Ketua Pegawai Eksekutif ( Ketua Pegawai Eksekutif ). Dalam struktur organisasi, bergantung pada saiz syarikat, jawatankuasa sokongan mungkin wujud, seperti jawatankuasa audit, jawatankuasa ESG ( Persekitaran, Sosial, dan Tadbir Urus ), jawatankuasa kewangan, jawatankuasa strategi dan kakitangan atau jawatankuasa pampasan.
Mesyuarat Lembaga Pengarah hendaklah diadakan secara tetap, bulanan, dwibulanan, atau suku tahunan. Sebaik-baiknya, mereka harus mempunyai agenda yang ditetapkan, bahan yang disediakan, minit yang direkodkan, dan teratur. Fungsi utama mereka adalah untuk menentukan strategi dan garis panduan perniagaan am; meluluskan rancangan jangka panjang, belanjawan dan pelaburan yang berkaitan; menyelia lembaga eksekutif, terutamanya prestasi CEO; memastikan tadbir urus korporat dan pengurusan risiko; dan mewakili kepentingan pemegang saham.
Ringkasnya, organisasi lembaga pengarah adalah tonggak asas bagi tadbir urus yang baik bagi mana-mana syarikat. Struktur yang jelas, pengarah yang berkelayakan dan amalan telus secara langsung menyumbang kepada keputusan yang lebih strategik, kredibiliti pasaran yang lebih besar dan kemampanan jangka panjang. Dengan mengguna pakai amalan terbaik dalam komposisi dan fungsi lembaga pengarah, organisasi memperkukuh keupayaannya untuk menghadapi cabaran, berinovasi secara bertanggungjawab dan menjana nilai untuk pemegang kepentingannya .
