Tá Brasil tá ina crise de saúde mental saothair senza precedentes. De réir na sonraí oifigiúla ón Roinn na Sócmhainní Sóisialta, ach amháin i 2024, fuair an Institiúid Náisiúnta na Sócmhainní Árachais Shóisialta (INSS) 472 míle iarratas ar scor de bhonn meabhrach agus iompar. Táirgeann an imní na príomhchúiseanna, le 141,414 cás, ina dhiaidh na heipidéimeanna díomá (113,604).
Tá alertando intensifica-se com datos recentes presentados polo Ministerio Público do Traballo (MPT) e pola Organización Internacional do Traballo (OIT) no Brasil: os afastamentos relacionados coa saúde mental aumentaron un 134% entre 2022 e 2024. I meáin chúiseanna tá freagairtí ar strus (28,6%), imní (27,4%) agus dúlagar athfhillteach (8,46%).
Dochtúra Lilian Gontijo, speisialtóir i Míochaine Teaghlaigh agus Pobail ag Ospidéal na Clinicí UFMG, le hoiliúint freisin i Seandaoine agus Seandaoineacht, agus a oibríonn le cur chuige feidhmiúil comhtháite, léiríonn na huimhreacha seo titim i mbunús samhail saoil bunaithe ar ró-íocshláinte agus neamhchothrom le riachtanais fhíor an chorp. Táimid i gcultúr de hipear-ábhar, le teorainneacha níos doimhne idir an obair agus an saol pearsanta. Níor cruthaíodh an corp daonna chun fanacht i gconairí i gcónaí, a deir sé.
De réir sí, léiríonn strus chronach i ngach corpás: ó athruithe hórmónacha agus díleá go dtí comharthaí néareolaíocha agus mothúchánacha. Goitíns musculares persistentes, traspíos do sono, irritabilidade, palpitações, fallos cognitivos, baixa inmunidade e irregularidades menstruais son sinais comúns, pero moitas veces tratados de xeito illado, explica. "Tá farta ag iarraidh ar an gcorp ag screadaíl ar roinnt toinn ag an am céanna."
Sa chabhróidh Chomhtháthaithe, tosaíonn an cúram le cluas mionsonraithe, anamnesis a mheasann turas an othair agus iniúchtaí saotharlainne a chuardaíonn fianaise ar chonradh, neamhfheidhmiú hormónach, mí-ordú cortisol agus tionchar ar an microbiota intestinal. Táirgeann strus biochemíoch, mothúchánach agus iomparúil ag an am céanna. Ceadaíonn an cur chuige comhtháite dúinn na sraitheanna seo a fheiceáil le chéile agus gníomhú sula n-athraíonn sé ina ghalar chronach, a deir sé.
Dra. Lilian destaca que moitos pacientes só se decatan de que están a enfermando por estrés cando reciben o diagnóstico de algo máis grave — como un quadro autoinmune, unha síndrome metabólica ou un episodio depresivo incapacitante. Ní dhéanann na galar seo le feiceáil go randamach. Tá siad á dtógáil de lá go lá de bharr stíl mhaireachtála a dhéanann neamhaird ar na comharthaí mín.
Conas a aithint na comharthaí sula dtéann an corp i gcothrom?
Irritabilidade chónnaithe, insomniam, éadóchas, deacracht le díriú, pian leanúnach agus athruithe díleácha buan ní hamháin comharthaí tuirse — is rabhaidh fisiceacha iad go bhfuil an corp faoi ró-ualach. “Aníomhas daoine a chreidiúint go bhfuil sé gnáth bheith tuirseach nó codladh go dona, ach is í an chuid is mó den scéal an chuid is mó den iceberg. Tá an corp ag iarraidh a chur in iúl go bhfuil rud éigin as an gcothromaíocht,” a mhíníonn an Dr. Lilian. Mothúin de "intinnse gasta", laghdú ar fheidhmíocht sa phost, ísealacht an imdhíonachta, brú fola ard agus athruithe hórmónacha freisin ba chóir aird a thabhairt orthu, go háirithe nuair a bhíonn siad minicíochtaí.
De réir an dochtúra, nuair a bhíonn an t-othar ag lorg cabhair fós sna chéad chomharthaí, tá na seansanna athraithe a bheith níos mó. Sa mhéid Gníomhach Iomlán Feidhmiúil, is féidir linn idirghabháil a dhéanamh sula n-éireoidh an t-ualach sin níos measa. Tá strus chroíúil ciúin, ach go domhain cur isteach air. Aithint na comharthaí agus gníomhú le feasacht ná gníomh cúraim — agus, go minic, tús le hathrú saoil.
