Tá an CPI (Coimisiún Parlaiminte um Iniúchadh) na Bets ag tarraingt aird mhór na ndaoine sa tír, go háirithe mar gheall ar an bhfíric go gcuireadh sí i láthair tioncharóirí cáiliúla agus le lucht leanúna ard, mar Virginia Fonseca, le haghaidh cainte. No entanto, é preciso sair da espuma e fazer unha análise máis profunda, pois detrás de máis un escándalo, temos que avaliar temas como fallas de ética e liderado.
Cé nach bhfuil sé de chumas cearrbhachais, creidim go bhfuil na ceachtanna a thagann as an ngéarchéim seo, a d'fhéadfadh iarmhairtí an-dona a bheith acu do na rannpháirtithe, an-tábhachtach don domhan gnó. An modh a chuireann na ceannairí – nó an easpa acu – le timpeallachtaí ceadúnaithe don mhí-úsáid eiticiúil ag ardú rabhadh do bhainisteoirí agus do chomhlachtaí i ngach earnáil.
Sa CPI, d'éirigh le fios conas is féidir le neamhfheidhmiú na n-ardáin seo, go háirithe iad siúd a dhéanann an fógraíocht, an scéal a chur i bhfad ró-ualaithe, ag cruthú caillteanas. Iompórtálacha, d'fhéadfadh lochtanna comhchosúla a bheith ina gcúis le bréaga, calaois, cailliúint acmhainní agus cinntí neamhdhleathacha ar son brabús. De ghnáth, léiríonn na heisceachtaí seo bainistíocht nach gcuireann san áireamh na rioscaí eiticiúla nó nach léiríonn an sampla le leanúint.
Tá sé tábhachtach a thabhairt faoi deara go bhfuil ceannaireacht níos mó ná glacadh cinntí straitéiseacha agus baineann sé le bheith ina samhail de chothrom na féinne. Sa CPI na Bets, thuigíomar nach raibh ceannaireacht fhreagrach ann agus d’oscail sé spás do chleachtais amhrasta. Sa domhan gnó, ceannairí nach leanann na próisis go dlúth nó fiú le comhoibriú le roinnt neamhghnáchaíochtaí, cruthaíonn siad síol chrisisí sa todhchaí.
Compaíras a bhfuil scannail acu de ghnáth tá rud éigin i gcoiteann acu: ceannaireacht a dhiúltaigh rabhairc agus/nó spreagadh cleachtais mhícheart. Nuair a barrra uachtair tá corrompido nó easnamhach, téann an chuid eile den eagraíocht i dtreo an aon rud. Chomh maith leis sin, d'fhéadfadh an iomarca díriú ar spriocanna ionsaitheacha timpeallacht a chruthú ina mbíonn na críocha ag míniú na meán. Nuair nach bhfuil eitic ar an gcéad dul síos, d'fhéadfadh fostaithe cuardach a dhéanamh ar "bealaí gairid" chun spriocanna a bhaint amach, fiú má chuimsíonn sé cleachtais nach mbaineann le moladh.
An cheist a ba chóir do cheannaire a chur air féin ná: "An bhfuilimid ag tabhairt luach ar fheidhmiú, fiú nuair a thagann sé ar chostas na n-urramach?" Ní hé achomharc poilíneach amháin é an CPI, seirbhís mar chomhartha rabhaidh faoi na rudaí a tharlaíonn nuair nach bhfuil cultúr na hiomláine ann, níl na ceannairí ag tabhairt aird ar na sonraí, tá na struchtúir rialaithe lag agus neamhfhoirfe, agus nuair nach mbraitheann aon duine freagrach as an iomlán.
Tá an CPI de Bets ag cuimhneamh nach leor díriú ar an mí-úsáid amháin, tá sé riachtanach a chur ar a gcoinníollacha, a bhfuil go minic i gceannaireacht neamhshuimiúil, comhcheilgeach nó neamhullmhaithe. Tá sé ar na gceannairí a roghnú an bhfuil siad chun imirt go hionraic nó nach bhfuil. Sa deireadh, tá cáilíocht chuideachta tógtha ar na roghanna laethúla a dhéanann a cheannaireachtaí agus scriosta nuair a dhéanann na roghanna sin neamhaird ar an gcéad luach is bunúsach ar fad: an ionracas.
